زمینه و هدف: پوسیدگی دندان یکی از بیماری‌های عفونی شایع دوران کودکی است. این مطالعه به منظور تعیین میزان شیوع و شاخص پوسیدگی دندان در دانش آموزان 12ـ7 ساله شهر یاسوج و روستاهای اطراف آن اجرا شد.

روش بررسی: در این مطالعه مقطعی ـ تحلیلی 460 کودک به صورت تصادفی دو مرحله‌ای از مدارس ابتدایی شهر یاسوج و دهستان‌های تابعه، انتخاب شدند. اطلاعات آموزشی، جمعیتی، اقتصادی و عادات بهداشتی دهان و دندان وتغذیه‌ای به وسیله یک پرسشنامه جمع‌آوری و وضعیت بهداشت دهان و پوسیدگی دندان‌ها با انجام معاینه بالینی به وسیله  نور، آینه  و سوند به وسیله یک تیم دندان پزشکی حرفه‌ای در یک چک لیست ثبت گردید. داده‌ها پس از استخراج با روش‌های آمار تحلیلی تجزیه وتحلیل شدند. نرم افزارهای مورد استفاده  SPSS نسخه 22 و  R نسخه 2/3 بود و سطح معنی‌داری(&alpha)  برابر پنج درصد، در نظر گرفته شده است.

یافته‌ها: شیوع پوسیدگی در دندان‌های شیری، دایمی‌‌و کل دندان‌ها به ترتیب برابر 2/75، 1/41 و 8/89 درصد، و میانگین شاخص‌های dmft،DMFT  و dmft+DMFT، به ترتیب برابر 57/3، 87/0 و 44/4، به دست آمد. علاوه براین شیوع پوسیدگی در دندان‌های دایمی‌‌و DMFT در دختران به طور معنی‌دار(046/0=p) بیش از پسران ولی در کل دندان‌ها شیوع پوسیدگی در پسران به طور معنی‌دار(032/0=p) بیش از دختران بود. پوسیدگی دندان‌های دایمی‌‌در کودکان با سن رابطه مستقیم و معنی‌دار داشت (0001/0>p). هم‌چنین شاخص DMFT و شیوع پوسیدگی در دندان‌های دایمی‌‌در کودکان روستایی به طور معنی‌دار بیش از کودکان ساکن شهر یاسوج بود(0001/0>p). شاخص dmft+DMFT با شاخص توده بدنی کودکان رابطه‌ای معکوس و معنی‌دار نشان داد(004/0=p). استفاده از نخ دندان موجب کاهش معنی‌دار(027/0=p)در پوسیدگی دندان‌ها شد و پوسیدگی دندان در کودکانی که مسواک می‌‌زدند، لبنیات مرتب مصرف می‌کردند ، شغل پدرشان کارمند و پدر و مادرشان سواد بالاتری داشتند کمتر بود(1/0p>).

نتیجه‌گیری: شیوع و شدت پوسیدگی دندان در دانش‌آموزان ابتدایی شهر یاسوج و روستاهای اطراف نسبت به متوسط کشوری و استانداردهای سازمان جهانی بهداشت به اندازه قابل توجهی بالاتر بود. دندان‌های پسران نسبت به پوسیدگی استعداد بیشتری داشتند، با بالا رفتن سن شیوع پوسیدگی در دندان‌های دایمی‌‌بیشتر می‌شد، در کودکان روستایی پوسیدگی دندان شایع‌تر و شدیدتر بود. رعایت اصول مراقبتی و بهداشتی دندان‌ها، درآمد مستمر و سواد بالاتر والدین و مصرف لبنیات کاهش پوسیدگی در کودکان را در پی داشت.