عبدمحمد موسوی، محسن شمس، مهدی اکبرتبار طوری، حسین فلاح زاده، رشید غفاری، علی موسوی زاده، محمد علی مروتی شریف‌آباد،
دوره ۱۹، شماره ۱۰ - ( ۱۰-۱۳۹۳ )
چکیده
زمینه و هدف: اثر بخشی سازه‌های مدل فرانظریه‌ای برای تغییر رفتارهایی غذایی به وسیله برخی مطالعه‌ها سئوال برانگیز شده است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط میان سازه‌های خودکارآمدی و موازنه تصمیم‌گیری بود که این دو به عنوان متغیرهای واسطه انتقال در بین مراحل تغییر رفتار پیروی از رژیم غذایی دریافت کالری متعادل در میان زنان چاق و یا دارای اضافه وزن شهر یاسوج بود.
روش بررسی: داده‌های پایه این مطالعه توصیفی‌ـ تحلیلی، مربوط به ۴۴۷ زن چاق ویا دارای اضافه وزن بوده و با استفاده از روش خوشه‌ای تصادفی انتخاب شدند. بر اساس مدل فرا نظریه‌ای، افراد در تلاش برای تغییر رفتار، از خلال مجموعه‌ای از مراحل شامل؛ پیش تاملی ، تاملی، آمادگی، عمل و نگهداری عبور می‌کنند و دو سازه مؤثر بر مراحل تغییر رفتار، خودکارآمدی و موازنه تصمیم گیری می‌باشد. متغیرهای دموگرافیک و تن سنجی و همچنین سازه های مراحل رفتار با استفاده از پرسشنامه های روا و پایا مورد سنجش قرار گرفتند.
یافته‌ها: از متغیرهای دموگرافیک و تن‌سنجی، فقط توزیع تغییرات سطح سواد قبل از دبیرستان در بین مراحل رفتار(۹۹۰، ~ ۲۵۵=CI ۹۵ درصد، ۵۰۲=OR، ۰۴۷/۰= p) معنی‌دار بوده، تغییرات خود کارآمدی(۰۰۰۱/۰=p ۰۹/۲۷=(۴۲۵/۴F)، موازنه تصمیم‌گیری(۰۰۴/۰=p ۹۸/۳=(۳۹۴/۴F) و فواید تغییر رفتار(۰۰۰۱/۰=p ۳۵/۵=(۴۳۰/۴F) معنی‌داری بودند. تغییرات هزینه‌های تغییر رفتار معنی‌داری نبود(۱۲۳/۰=p ۸۳/۱=(۴۰۰/۴F).
نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه، الگویی اختصاصی از سازه‌هایی مانند خودکارآمدی، موازنه تصمیم‌گیری و فواید تغییر را مورد تأیید قرار داد که حرکت زنان در بین مراحل پنج‌گانه تغییر رفتار پیروی از رژیم غذایی دریافت کالری متعادل را پیش‌بینی می‌کردند.
