وحیده ابراهیم زاده عطاری، محمدرضا اردلان، سیما عابدی آذر، جلال اعتمادی، آیدا مالک مهدوی، آرزو مداح،
دوره ۲۷، شماره ۵ - ( ۵-۱۴۰۱ )
چکیده
زمینه و هدف: با توجه به این که اضافه وزن و چاقی در بیماران پیوندی به عنوان یک عامل خطر بروز اختلالات متابولیک، بیماری‌های قلبی و کاهش عملکرد کلیه مطرح است، لذا هدف از این پژوهش تعیین و بررسی ارتباط شاخص‌های تن‌سنجی با عملکرد کلیه و سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین به عنوان مارکرهای خطر بیماری‌های قلبی‌ـ عروقی در بیماران پیوند کلیه بود.
روش بررسی: پژوهش حاضر به صورت یک مطالعه مقطعی در سال ۱۳۹۹ـ۱۳۹۶ انجام شد. در این مطالعه ۹۰ بیمار پیوند کلیه مراجعه کننده به کلینیک بیمارستان امام رضا (ع) تبریز که در محدوده سنی ۱۸ تا ۷۰ سال بوده و عملکرد طبیعی کلیه داشتند و طی ۱۲ـ۶ ماه بعد از پیوند قرار داشتند، انتخاب شدند. وزن، قد، دور کمر، نمایه توده بدن و نسبت دور کمر به قد اندازه گیری شد. سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله اندازه‌گیری و میزان فیلتراسیون گلومرولی به عنوان شاخص عملکرد کلیه محاسبه گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری کولموگروف ـ اسمیرنوو، پیرسون و اسپیرمن تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن افراد ۰۵/۱۳±۱۰/۴۴ سال بود و ۵۹ درصد بیماران مرد بودند. میانگین ± انحراف معیار وزن، نمایه توده بدنی، دور کمر و نسبت دور کمر به قد بیماران به ترتیب ۵۹/۱۱±۶۱/۶۹ کیلوگرم، ۴۲/۴±۷۷/۲۵ کیلوگرم بر مترمربع، ۴۸/۱۵±۰۷/۹۴ سانتی‌متر و ۱۱/۰±۵۸/۰ بود. شیوع اضافه وزن و چاقی بر اساس نمایه توده بدنی به ترتیب برابر ۳۸ و ۱۷ درصد بود. میانگین ± انحراف معیار میزان فیلتراسیون گلومرولی برابر ۶۱/۱۲±۴۵/۵۷ میلی لیتر بر دقیقه بر ۷۳/۱ متر مربع و سطح فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ سرم برابر ۹/۲۰±۶۳/۷۳ واحد بر میلی لیتر و میانه(صدک ۲۵ و صدک ۷۵) ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله سرم نیز (۲۰/۶۰،۳/۱) ۴۰/۲ میکروگرم بر لیتر بود. همبستگی معنی داری بین شاخص‌های تن سنجی با میزان فیلتراسیون گلومرولی و سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله و نیز بین میزان فیلتراسیون گلومرولی و سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله مشاهده نشد(۰۵/۰p>). همبستگی معکوس معنی‌داری بین سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله مشاهده شد (۰۳۶/۰=p).
نتیجه‌گیری: با توجه به این که در مطالعه حاضر میانگین وزن، نمایه توده بدنی و هم‌چنین عملکرد کلیه بیماران تقریباً در محدوده طبیعی بود، لذا ارتباط معنی‌داری بین شاخص‌های تن سنجی با میزان فیلتراسیون گلومرولی و سطوح سرمی فاکتور رشد فیبروبلاست ـ ۲۳ و ماتریکس گاما کربوکسی گلوتامات پروتئین دفسفریله و غیرکربوکسیله مشاهده نشد.
