زمینه و هدف: جنتامایسین یک آنتی‌بیوتیک آمینوگلیکوزیدی است که برای درمان انواعی از عفونت‌های باکتریایی به کار می‌رود. هدف از این مطالعه بررسی اثر عصاره سیاه‌دانه بر سمیت کلیوی القا شده با جنتامایسین در موش‌های صحرایی نر بود.

روش بررسی: در این مطالعه تجربی، ۴۲سرموش صحرایی نر بالغ،  نژاد ویستار به ۶ گروه ۷ سری  تقسیم شدند؛ کنترل (دریافت ۲ میلی‌لیتر بر کیلوگرم نرمال سالین به صورت درون صفاقی)، درمان شده با جنتامایسین (با دوز ۸۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت درون صفاقی)، کنترل مثبت (دریافت عصاره با دوز ۴۰۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم به صورت درون صفاقی) و تیمار ۱ و ۲ و ۳ ؛ درمان شده با جنتامایسین به میزان ۸۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم و عصاره دانه سیاه‌دانه به ترتیب با دوز ۲۰۰،۴۰۰ و۸۰۰ میلی‌گرم برکیلوگرم به صورت درون صفاقی). پس از ۱۰ روز تزریق جنتامایسین، عصاره سیاه‌دانه به مدت ۷ روز به موش‌ها تزریق شد. در پایان نمونه‌های خونی به صورت مستقیم از قلب جمع‌آوری شده و میزان کراتینین سرم، نیتروژن اوره خون و آنزیم لاکتات دهیدروژناز اندازه‌گیری شد و مطالعه‌های بافتی کلیه هم انجام گرفت.

یافته‌ها: جنتامایسین باعث نکروز و التهاب در بافت قشر و مرکز کلیه می‌گردد. درمان با عصاره دانه سیاه‌دانه سبب کاهش معنی‌دار کراتینین، BUN و  LDHسرم در گروه‌های تیمارشده نسبت به گروه دریافت کننده جنتامایسین شد. بیشترین تأثیر را دوز بالا ایجاد نمود)۰۰۱/۰ .(p<

نتیجه‌گیری: عصاره دانه سیاه‌دانه موجب کاهش التهاب ناشی از دریافت جنتامایسین در بافت کلیه و کاهش معنی‌دار کراتینین، نیتروژن اوره و آنزیم لاکتیک دهیدروژناز در موش‌های تیمار شده نسبت به گروه شاهد شد.