علی کشتکاری، سکینه سامانپور، ابراهیم حسینی، سجاد حسن زاده،
دوره ۲۴، شماره ۵ - ( ۸-۱۳۹۸ )
چکیده
زمینه و هدف: تیروزینمی نوع یک بیماری اتوزومی مغلوب به دلیل نقص آنزیم فوماریل استواستات هیدرولاز(FAH) میباشد، تا کنون حدود ۴۰ جهش پاتوژن برای این ژن معرفی شده است. هدف از این تحقیق تعیین و طراحی آغازگرهای واکنش زنجیرهای پلیمراز و کارایی آنها به منظور شناسایی جهش‌های ژن FAH عامل بیماری تیروزینمی نوع یک بود.
.
روش بررسی: در این مطالعه موردـ شاهدی، ۱۲ نفر وارد مطالعه شدند و در دو گروه مساوی؛ اول شش نفر مبتلا به بیماری تیروزینمی نوع یک و گروه دوم شش نفر غیر مبتلا، پس از اخذ رضایت آگاهانه نمونه خون استخراج شد و سپس استخراج DNA از نمونه‌های خون انجام گرفت. برای قسمتهایی از ژن که در پژوهش‌های قبلی جهش گزارش شده بود، آغازگر واکنش زنجیرهای پلیمراز طراحی شد. اختصاصیت آغازگرهای طراحی شده با بانک‌های اطلاعاتی آنلاین مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس طی واکنش زنجیرهای پلیمراز قطعات ژن تکثیر شد. سپس قطعات تکثیر یافته پس از تخلیص تعیین توالی شدند و در نهایت آنالیز توالی به منظور پیدا کردن جهش عامل بیماری انجام گرفت.
یافته‌ها: آغازگرهای طراحی شده قطعات ژن FAH را به طور کاملاً اختصاصی تکثیر کردند. توالییابی قطعات تکثیر شده منجر به شناسایی جهش بی‌معنی +۷۰۹ C>T در اگزون ۱۰ ژن هر شش مورد بیمار مورد مطالعه گردید. والدین افراد بیمار ناقل این جهش ژنتیکی بودند. در هیچ یک از افراد گروه کنترل جهش ژنتیکی در ژن FAH یافت نشد.
نتیجه‌گیری: جهش بی‌معنی +۷۰۹ C>Tیک جهش بیماری‌زا در ژن FAH میباشد که قبلاً فقط در ترکیه گزارش شده بود. آغازگرهای طراحی شده به طور مقرون به صرفه و به طور اختصاصی قادر بودند ژن FAH را تکثیر کنند. هم‌چنین میتوان از این آغازگرها جهت شناسایی افراد ناقل بیماری و همین‌طور تشخیص قبل از تولد بیماری تیروزینمی نوع یک استفاده کرد.
