احمد مظفر، داوود مهربانی، اکبر وحدتی، سیدابراهیم حسینی، محسن فروزان فر،
دوره ۲۲، شماره ۳ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: تجویز داروهای شیمی‌درمانی در بیماران مبتلا به سرطان می‌تواند زمینه‌ساز ناباروری باشد، لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر محیط استفاده شده در کشت سلولهای بنیادی مزانشیمیمغز استخوان(سیکریتا) در درمان ناباروری آزواسپرمیک القاء شده به وسیله بوسولفان در موش بالب‌ـ سی انجام گردید.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی، ۱۸ سر موش سوری از نژاد بالب - سی به صورت تصادفی به سه گروه کنترل، آزواسپرمی و سیکریتا تقسیم شدند. حیوانات گروه کنترل هیچ‌گونه تیمار دارویی دریافت نکردند. برای توقف اسپرماتوژنز و القای آزواسپرمی‌دو دوز بوسولفان(۱۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) با فاصله ۲۱ روز به موش‌های گروه آزواسپرمی‌و سیکریتا تزریق شد. ۳۵ روز بعد از آخرین تزریق بوسولفان، محیط استفاده شده در کشت سلولهای بنیادی مزانشیمی مغز استخوان به درون بیضه موش‌های گروه سیکریتا تزریق گردید. هشت هفته پس از تزریق محیط کشت، بیضه‌های تمامی‌حیوانات جدا گردید و تحت بررسی هیستولوژیک و هیستوموفومتریک قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از آزمون واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: یافته‌های هیستولوژیک نشان داد، در گروه آزواسپرمی، سلولهای اسپرماتوژنیک به شدت کاهش یافته بود و فضاهای واکوئله در اپیتلیوم زایا مشاهده گردید. پس از درمان با سیکریتا بهبود لایه اپیتلیوم زایا و فرایند اسپرماتوژنز مشاهده شد. هم‌چنین یافته‌های هیستومورفومتریک نشان داد که ضخامت و مساحت سلولی، قطر کلی، مساحت مقطع عرضی و شاخص اسپرماتوژنز لوله‌های منی‌ساز در گروه سیکریتا نسبت به گروه آزواسپرمیافزایش داشت(۰۰۱/۰p<)، اما نسبت به گروه کنترل کاهش نشان داد(۰۵/۰p<). هم‌چنین تعداد و تراکم عددی لوله‌های منی‌ساز در گروه کنترل و سیکریتا نسبت به گروه آزواسپرمی کاهش داشت (۰۰۱/۰p<)، در هر سه گروه، قطر و مساحت لومنی لوله‌های منی‌ساز اختلاف معنیداری نداشتند(۰۵/۰p>).
نتیجه‌گیری: محیط استفاده شده در کشت سلولهای بنیادی مزانشیمی مغز استخوان(سیکریتا) می‌تواند موجب بازگشت اسپرماتوژنز در موش‌های آزواسپرمیک القاء شده به وسیله بوسولفان شود. این یافته‌ها می‌تواند به یافته‌های پیشین در درمان ناباروری جنس نر اضافه گردند.
