زهرا ایزدی، سید علی‌محمد مدرس ثانوی، علی سروش زاده، محمود اثنی‌عشری، پوراندخت داودی،
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۲ )
چکیده
چکیده
زمینه و هدف: از اسانس گل‌ها و پیکره رویشی بابونه آلمانی و کبیر در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده فراوانی می‌شود. هدف این مطالعه بررسی اثر ضد میکروبی اسانس گیاهان دارویی بابونه و بابونه کبیر بود.
روش بررسی: در این مطالعه تجربی استخراج اسانس از اندام هوایی دو گیاه بابونه آلمانی و کبیر در مرحله گلدهی کامل، با روش تقطیر با آب و به کارگیری دستگاه کلونجر انجام شد. جداسازی و شناسایی ترکیب‌های متشکله اسانس‌ها با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگراف و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیف‌سنج جرمی صورت گرفت، سپس با استفاده از تکنیک میکرودایلوشن خاصیت ضد میکروبی اسانس‌های مورد نظر با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی علیه تعدادی از میکروارگانیسم‌های گرم مثبت و گرم منفی بررسی شد. هم‌چنین واکنش متقابل اسانس‌های این گیاهان از طریق محاسبه شاخص بازدارندگی افتراقی علیه میکروارگانیسم‌ها نیز بررسی شد. داده‌ها با آزمون آماری چند دامنه‌ای دانکن تجزیه و تحلیل قرار شدند.
یافته‌ها: حداقل غلظت بازدارندگی اسانس‌های بابونه آلمانی و بابونه کبیر به ترتیب در دامنه ۲۲/۰ تا ۴ و ۰۹/۰ تا ۱ میلی‌گرم در میلی‌لیتر به دست آمد. محاسبه شاخص بازدارنده افتراقی اسانس این گیاهان علیه میکروارگانیسم‌های لیستریا مونوسیتوجنز، باسیلوس سوبتیلیس و باسیلوس سرئوس وجود فعالیت سینرژیستی و علیه میکروارگانیسم‌های استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیاکلی و سالمونلا تیفی‌موریوم فعالیت افزایشی را اثبات نمود.
نتیجه‌گیری: استفاده هم‌زمان از دو اسانس بابونه آلمانی و کبیر دارای اثرهای بازدارنده قابل توجه بوده و می‌توان در راستای بهینه‌سازی استفاده از اسانس‌ها در کنترل مؤثر میکروارگانیسم‌ها استفاده نمود.
واژه‌های کلیدی: بابونه آلمانی، بابونه کبیر، اثر ضد میکروبی
